संयुक्त महाराष्ट्राचे शिल्पकार स्व. यशवंतराव चव्हाण
स्वातंत्र्यानंतर महाराष्ट्राला तसेच देशाला फक्त कायदा व सुव्यवस्था या स्वरूपाच्या प्रशासनाची गरज नसून, विकासाभिमुख प्रशासनाची गरज आहे. हे ओळखणाऱ्या द्रष्ट्या व्यक्तींमध्ये यशवंतराव अग्रगण्य होते. विकासाभिमुख प्रशासनाची गरज ओळखण्यामध्ये यशवंतरावांचे जसे द्रष्टेपण होते तसेच ते महाराष्ट्र राज्यामध्ये त्याची यशस्वी अंमलबजावणी करण्यात देखील होते. प्रशासनाची एक वेगळीच छाप दाखवून, त्याचा आदर्श वस्तुपाठ यशवंतरावांनी देशपातळीवर घालून दिला होता. 'सामान्य माणूस' हा त्यांच्या राजकीय, सामाजिक व आर्थिक नीतीचा केंद्रबिंदू होता. त्यांनी देशपातळीवर महाराष्ट्र राज्याचा ‘एक प्रागतिक राज्य’ असा लौकीक निर्माण केला.
घोषणा
-
स्वातंत्र्यदिन प्रश्नमंजुषा-२०२४ चा निकाल जाहीर
Wed, 21 Aug 2024
-
Invitation for nominations for Yashwantrao Chavan National Award 2024
Tue, 13 Aug 2024
-
यशवंतराव चव्हाण राष्ट्रीय पुरस्कार २०२४ की नामनिर्देशन प्रक्रिया शुरू
Tue, 13 Aug 2024
-
यशवंतराव चव्हाण राष्ट्रीय पुरस्कार २०२४ साठी नामांकन पाठविण्याचे आवाहन
Tue, 13 Aug 2024
-
७८ व्या भारतीय स्वातंत्र्यदिननिमित्त - प्रश्नमंजुषेचे आयोजन
Mon, 5 Aug 2024
-
यशवंतराव चव्हाण राज्यस्तरीय युवा पुरस्कार २०२४ साठी अर्ज दाखल करण्याचे आवाहन
Wed, 31 Jul 2024
-
यशवंतराव चव्हाण राज्यस्तरीय पारितोषिक २०२४ साठी अर्ज पाठविण्याचे आवाहन
Sat, 20 Jul 2024
-
यशवंतराव चव्हाण ज्येष्ठ नागरिक राज्यस्तरीय कृतज्ञता सन्मानासाठी अर्ज करण्याचे आवाहन
Sat, 29 Jun 2024
-
यशवंतराव चव्हाण ज्येष्ठ नागरिक संघ / संस्था राज्यस्तरीय कृतज्ञता सन्मानासाठी अर्ज करण्याचे आवाहन
Sat, 29 Jun 2024
-
'यशस्विनी सन्मान २०२४' पुरस्कारांची घोषणा
Fri, 7 Jun 2024
प्रेस नोट
सर्व प्रेस नोट
Wed, 11 Sep 2024
मुंबई, ता. १०: कविवर्य ना. धों. महानोर यांचे निधन झाल्यानंतर त्यांच्या स्मरणार्थ पुरस्कार देण्याची कल्पना यशवंतराव चव्हाण सेंटरच्या कार्याध्यक्ष सुप्रिया सुळे यांनी मांडली होती. त्या संकल्पनेनुसार सेंटरने कविवर्य ना. धों. महानोर यांच्या नावाने सुरू केलेल्या सहा पुरस्कारांची घोषणा केली.
मुंबईतील यशवंतराव चव्हाण सेंटर आणि जळगावचे भवरलाल अँड कांताबाई जैन फाउंडेशन यांच्या संयुक्त विद्यमाने रानकवी ना. धों. महानोर यांच्या नावाने साहित्य आणि शेती पाणी या क्षेत्रांत एकूण सहा पुरस्कार सुरू करण्यात आले आहेत. दरवर्षी सहा पुरस्कारांपैकी चार पुरस्कार साहित्य क्षेत्रासाठी, तर दोन पुरस्कार शेती व पाणी या क्षेत्रांसाठी असतील. त्यानुसार सन २०२४च्या कविवर्य ना. धों. महानोर साहित्य, शेती- पाणी पुरस्कारासाठी राज्याच्या सर्व विभागांतून शिफारशी मागविण्यात आल्या होत्या. १९ सप्टेंबरला सायंकाळी ५ वाजता चव्हाण सेंटर मुंबई येथे सेंटरचे अध्यक्ष शरद पवार आणि जैन फाउंडेशनचे अध्यक्ष अशोक जैन यांच्या हस्ते पुरस्कार प्रदान करण्यात येतील. पुरस्कारासाठी प्राप्त झालेल्या शिफारशींमधून यशवंतराव चव्हाण सेंटर आणि भवरलाल अँड कांताबाई जैन फाउंडेशन या दोन्ही संस्थांच्या संयुक्त निवड समितीने नावे जाहीर केली आहेत. अशोक जैन, डॉ. जब्बार पटेल, डॉ. नितीन रिंढे, शंभू पाटील, अजित भुरे, दत्ता बाळसराफ इत्यादी मान्यवर पुरस्कार निवड समितीचे सदस्य आहेत. पुरस्कार वितरण कार्यक्रमानंतर त्याच ठिकाणी परिवर्तन जळगाव आयोजित शंभू पाटील व सहकारी यांचे सादरीकरण असलेला 'तीर्थ विठ्ठल, क्षेत्र विठ्ठल' हा अभंग गायनाचा कार्यक्रम होईल.
शेती-पाणी क्षेत्र : १. शीला खुणे (लेंडेझरी, ता. सडक अर्जुनी, जि. गोंदिया) या अल्पभूधारक महिलेने उपलब्ध पाण्याचे काटेकोर नियोजन करून कलिंगडाचे किफायतशीर पीक घेतले आहे. २. वर्षा हाडके (आष्टी, ता. कळंब, जि. यवतमाळ) पतीच्या निधनाने खचून न जाता तरुण वयातच वर्षा हाडके निर्धाराने शेती करून सोयाबीनचे भरघोस पीक घेऊन संसाराचा गाडा हाकत आहेत.
साहित्य क्षेत्र : ३. गणेश घुले (बजाजनगर, वाळूज, औरंगाबाद) राज्यात अनेक ठिकाणी बालकुमार साहित्य संमेलनात 'सुंदर माझी शाळा' कवितेच्या सांगीतिक प्रयोगाचे सादरीकरण करतात. ४. महेश लोंढे (बारलोणी, ता. माढा, जि. सोलापूर) नावाक्षर दर्शन, नव-अनुष्टुभ, अभिधानंतर, परिवर्तनाचा वाटसरू अशा नियतकालिकांमधून नियमित कविता लेखन करत आहेत. सध्या ते आपल्या पहिल्या कादंबरीवर काम करत आहेत. ५. नामदेव कोळी (कडगाव, ता. जि. जळगाव) 'काळोखाच्या कविता' हा कवितासंग्रह प्रकाशित झाला असून वृत्तपत्रे व नियतकालिकांमधून सातत्याने कविता लेखन करत आहेत. त्यांना अनेक संस्थांचे पुरस्कार मिळाले आहेत. ६. प्रदीप कोकरे (वडाळा, मुंबई) युगवाणी, खेळ, मुक्त शब्द, अभिधानंतर, कवितारती, लोकसत्ता, काव्याग्रह, वर्णमुद्रा इत्यादी नियतकालिकांमधून कविता प्रकाशित. 'खोल खोल दुष्काळ डोळे' ही कादंबरी प्रकाशित झाली आहे. या कादंबरीला वाचकांनी चांगला प्रतिसाद दिला आहे.
Mon, 2 Sep 2024
मुंबई: स्वातंत्र्याचा अर्थ म्हणजे जनतेचे जीवन सुसह्य करणे. शासन कुणाचेही असले तरी जनतेच्या महत्त्वाच्या प्रश्नांची सोडवणूक झाली पाहिजे. त्यासाठी छत्रपतींच्या महाराष्ट्रामध्ये शाहू फुले आंबेडकर यांची विचारधारा पुढे न्यायला पाहिजे, असे प्रतिपादन यशवंतराव चव्हाण सेंटरचे अध्यक्ष श्री शरद पवार यांनी आपल्या अध्यक्षीय भाषणात केले. यशवंतराव चव्हाण सेंटरने आयोजित केलेल्या विविध सामाजिक, सांस्कृतिक, क्षेत्रांमध्ये निरनिराळ्या समाजघटकांसाठी कार्य करणाऱ्या संविधानप्रेमी, लोकशाहीवादी विचारांच्या सर्व स्वयंसेवी संस्था व सामाजिक संघटनांचे मान्यवर पदाधिकारी कार्यकर्ते तसेच, साहित्यिक, कलावंत, पत्रकार यांच्या एक-दिवसीय राज्यव्यापी विचारमंथन व निर्धार परिषदेत ते बोलत होते. या एक-दिवसीय परिसंवादामध्ये जे जे मुद्दे मांडले गेले, त्यांची सोडवणूक करणे आणि त्याद्वारे जनतेचे जीवन सुसह्य करण्यासाठी काम करणाऱ्या सामाजिक संस्थांच्या पाठीशी चव्हाण सेंटर कायम ताकदीने उभे राहील, अशी ग्वाही त्यांनी यावेळी दिली. नवीन शिक्षण धोरणाविषयी बोलताना ते पुढे म्हणाले की, शाळा बंद करून पुढच्या पिढीला शिक्षणापासून वंचित ठेवता येणार नाही. महिलांवर मुलींवर होणारे अत्याचार महाराष्ट्रासारख्या राज्याला शोभनीय नाहीत असे सांगून सध्या राज्यात समाजात जे असहिष्णू वातावरण निर्माण होत आहे, याबद्दल त्यांनी खंत व्यक्त केली.
परिषदेच्या निमंत्रक चव्हाण सेंटरच्या कार्याध्यक्ष यावेळी म्हणाल्या की, यशवंतराव चव्हाण सेंटर ही अराजकीय संस्था असून येथे राजकारणविरहित दृष्टी ठेवून जनतेच्या प्रश्नांची सोडवणूक करण्यासाठी काम केले जाते. आपल्या भाषणात समाजाच्या प्रत्येक घटकाच्या विकासाठी चव्हाण सेंटर कार्यरत आहे, त्यासाठी राज्याच्या सर्व महसुली विभागांमध्ये अशा परिषदा आयोजित करण्यात येतील, असे त्यांनी नमूद केले. महाराष्ट्र हे देशाला दिशा देणारे राज्य आहे. सशक्त लोकशाहीसाठी जनतेच्या प्रश्नांवर सामाजिक संघटनांना आंदोलने करण्याचा अधिकार आहे, तो अबाधित राहिला पाहिजे. आरोग्य, शिक्षण, सुरक्षितता हे सामान्य जनतेचे महत्त्वाचे मुद्दे आहेत. त्यांची जपणूक करणे शासनाची नैतिक जबाबदारी असते, असे त्यांनी सांगितले.
परिषदेस चव्हाण सेंटरचे सरचिटणीस हेमंत टकले तसेच सामाजिक चळवळींमध्ये कार्यरत असणाऱ्या, प्रतिभा शिंदे, उल्का महाजन, अॅड. जयदेव गायकवाड, नितीन वैद्य, डॉ. शाम मानव, सुभाष लोमटे, सुरेश खोपडे, सुभाष वारे आणि विविध सामाजिक संघटनांचे कार्यकर्ते मोठ्या संख्येने उपस्थित होते.
चव्हाण सेंटरच्या मुख्य कार्यकारी अधिकारी दिप्ती नाखले यांनी उपस्थितांचे स्वागत केले तर कार्यक्रम व्यवस्थापक दत्ता बाळसराफ यांनी आभार मानले. कार्यक्रमाचे सूत्रसंचालन सामाजिक कार्यकर्ते विकास लवांडे यांनी केले.
Wed, 31 Jul 2024
पुणे, दि. ३१ जुलै (प्रतिनिधी) - यशवंतराव चव्हाण सेंटरच्या वतीने ‘यशवंतराव चव्हाण राज्यस्तरीय युवा पुरस्कारासाठी’ अर्ज करण्याचे आवाहन चव्हाण सेंटरच्या कार्याध्यक्ष खा.सुप्रिया सुळे यांनी केले. चव्हाण सेंटरच्या वतीने युवांसाठी सातत्याने नावीन्यपूर्ण उपक्रम राबविले जातात. त्यांच्या कला गुणांना प्रोत्साहन मिळावे म्हणून पुरस्कार दिले जातात. याचाच एक भाग म्हणजे यशवंतराव चव्हाण राज्यस्तरीय युवा पुरस्कार आहे.
राज्यातील साहित्य, उद्योजक, सामाजिक, क्रीडा, रंगमंचीय कलाविष्कार, पत्रकारिता आणि इनोव्हेशन या क्षेत्रांत उल्लेखनीय कार्य करणाऱ्या युवांची या पुरस्कारासाठी निवड करण्यात येणार आहे. रुपये २१ हजार, स्मृतीचिन्ह आणि सन्मानपत्र असे या पुरस्काराचे स्वरुप आहे. या सर्व पुरस्कारांसाठी अर्ज करण्याची अंतिम तारीख ३० सप्टेंबर २०२४ आहे, अशी माहिती खा. सुप्रिया सुळे यांनी दिली.
पुरस्काराच्या अटी-शर्ती, नियम वाचण्यासाठी यशवंतराव चव्हाण सेंटरच्या https://youthawards.chavancentre.org/ या अधिकृत वेबसाईटला भेट द्यावी, असे आवाहन सुळे यांनी केले आहे. या वेबसाईटवरील फॉर्ममध्ये ऑनलाईन अर्ज सादर करता येतील.
कार्यक्रम
सर्व कार्यक्रम
जागतिक दिव्यांग दिनानिमित्त “बढते कदम की ओर…” परिसंवादाचे आयोजन
09 डिसेंबर 2023
चव्हाण सेंटरच्या वतीने "महाराष्ट्र क्रिएटर समीट" चे आयोजन
25 ऑक्टोबर 2023
मा. श्री. शरदचंद्रजी पवार
अध्यक्ष
विद्यार्थी चळवळीतला कार्यकर्ता म्हणून १९६० साली मी पुण्यात सक्रिय होतो. त्याचवेळीस संयुक्त महाराष्ट्राची निर्मिती झाली आणि यशवंतराव चव्हाण महाराष्ट्राचे पहिले मुख्यमंत्री झाले. पदग्रहणानंतर चव्हाण साहेब छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या जन्मस्थानी , शिवनेरीला येणार होते. आम्ही सर्व कार्यकर्ते सायकलवरून शिवनेरीला पोहोचलो. चव्हाणसाहेबांचं सारं राजकारण शालीन आणि सुसंस्कृत होतं. त्याला साजेसं ते बोलले, "संयुक्त महाराष्ट्राच्या निमित्ताने झालेला संघर्ष हा इतिहास आहे. तो संघर्ष विसरून आपण नवा महाराष्ट्र घडवण्यासाठी एकजुटीनं उभं राहूयात."
पदाधिकारी
मा. श्री. अरुण गुजराथी
उपाध्यक्ष
मा. सौ. सुप्रिया सुळे
कार्याध्यक्ष
मा. श्री. हेमंत टकले
सरचिटणीस
दिप्ती नाखले
मुख्य कार्यकारी अधिकारी
नव्या दिशेने
नवमहाराष्ट्राचे शिल्पकार तथा महाराष्ट्राचे पहिले मुख्यमंत्री मा. यशवंतराव चव्हाण यांनी राज्यात कृषी-औद्योगिक समाजाच्या विकासाची पायाभरणी केली. महाराष्ट्र राज्याच्या स्थापनेनंतर, राज्याची धुरा सांभाळताना पंचायत राजची त्रिस्तरीय रचना त्यांनी अमलात आणली व त्यातून समाजात राजकीय नेतृत्व घडविण्याची एक कार्यशाळाच निर्माण केली, आणि सामान्य माणसाला केंद्रस्थानी आणले. हाच विचारांचा आणि कृतीचा वारसा यशवंतराव चव्हाण सेंटर, मुंबईच्या माध्यमातून चालवण्याचा आमचा प्रयत्न आहे. यशवंतराव चव्हाण, सेंटर मुंबईची कार्यप्रणाली सेवाभाव, सर्जनशीलता, उत्तरदायित्व, प्राविण्य आणि विश्वासार्हता या मुल्यांवर आधारित आहे.
‘विश्वासार्ह सर्वोत्तम सेवा’ हे आमचे ब्रीदवाक्य आहे. ‘आधुनिक आणि समृद्ध समाजाच्या निर्मितीकरता सर्व घटकांना समान संधी निर्माण करून देणे,’ ही दृष्टी डोळ्यासमोर ठेऊन शिक्षण, महिला, आरोग्य, युवा आणि सांस्कृतिक क्षेत्रामध्ये यशवंतराव चव्हाण सेंटर, मुंबई उत्प्रेरक (catalyst) म्हणून कार्यरत आहे. चव्हाण सेंटरच्या या सामाजिक कार्यात समाजातील प्रत्येक घटकांनी सहभागी व्हावे, अशी आमची इच्छा आहे.
यशवंतराव चव्हाण सेंटर कार्यक्षेत्रे
यशवंतराव चव्हाण सेंटर जिल्हा केंद्र
सामाजिक योगदान
शरद पवार इन्स्पायर फेलोशिप
आदरणीय शरदचंद्रजी पवार साहेब यांनी आपल्या ६० वर्षांहून अधिकच्या सार्वजनिक आयुष्यात शेती, औद्योगिक विकास, सामाजिक न्याय, युवक-कल्याण,शिक्षण आणि महिला सक्षमीकरण अशा विविध क्षेत्रांमध्ये क्रांतीकारक असे काम केले आहे. त्यांच्या या लोकोत्तर कार्याला सलाम करण्यासाठी, 'यशवंतराव चव्हाण सेंटर' मुंबई च्या वतीने शेती, साहित्य आणि शिक्षण या क्षेत्रांसाठी ‘शरद पवार इनस्पायर फेलोशीप’ सुरु करण्यात आली आहे. महाराष्ट्रातील होतकरु, गुणवंत आणि नव्याने काही करु पाहणाऱ्या तरुण-तरुणींना संधीचे नवे आकाश खुले करुन देण्याचा हा प्रयत्न आहे.
आव्हान पेलण्याची जिद्द बाळगणारे तरुण-तरुणी या फेलोशीपच्या माध्यमातून आपल्या स्वप्नांना आकार देऊ शकतील व त्यातून भविष्यातील समृद्ध व सुसंस्कृत महाराष्ट्र घडण्यासाठी त्यांचे योगदान मिळेल असा आम्हाला विश्वास वाटतो.
द पवार इनोव्हेशन फेलोशिप
संयुक्त महाराष्ट्राचे शिल्पकार मा. यशवंतराव चव्हाण म्हणजे मराठी मनांचा मानबिंदू. संयुक्त महाराष्ट्राचे पहिले मुख्यमंत्री. महाराष्ट्राच्या कृषी व औद्योगिक विकासाचा पाया घालणारा, महाराष्ट्रात सहकाराचे जाळे विणणारा आणि पंचायत राज्याच्या माध्यमातून तळागाळातल्या समाजाला त्याच्या लोकशाही ताकदीचे भान देणारा हा द्रष्टा नेता. देशाच्या राजकारणामध्ये देखील जेव्हा जेव्हा कठीण परिस्थिती उद्भवली, तेव्हा तेव्हा संबंधित खाती सक्षमपणे संभाळून देशाच्या स्थैर्यात महत्त्वाची भूमिका बजावणारा आणि राष्ट्रीय राजकारणाला दिशा देणारा नेता.
दिव्यांग विवाह सोहळा
यशवंतराव चव्हाण सेंटरच्या वतीने आदरणीय शरदचंद्र पवार साहेबांच्या वाढदिवसाचे औचित्य साधून सामुदायिक दिव्यांग विवाह सोहळ्याचे आयोजन दरवर्षी करण्यात येते. या सोहळ्यात लग्नाचा खर्च, वधूचे सौभाग्य लेणे, संसारोपयोगी साहित्य आणि अन्य काही उपयुक्त गोष्टींचा खर्च चव्हाण सेंटरच्या वतीने करण्यात येतो. आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकातील दिव्यांगांचा या उपक्रमास भरघोस प्रतिसाद मिळतो.
चव्हाण सेंटर आयोजित पहिला सामुदायिक दिव्यांग विवाह सोहळा क्रांतीज्योती सावित्रीबाई फुले यांच्या जयंतीदिनी ३ जानेवारी २०२२ रोजी आयोजित करण्यात आला होता.यामध्ये बारा जोडप्यांचा विवाह सोहळा अत्यंत थाटामाटात रंगला होता.
जागर हा जाणिवांचा...तुमच्या माझ्या लेकींचा...
महाराष्ट्रासारख्या प्रगत राज्यात आज मुलींचे प्रमाण दिवसेंदिवस कमी होत आहे.महाराष्ट्रात १९९१ मध्ये मुलींचे प्रमाण दर एक हजार मुलांमागे ९४६ इतके होते. तर २००१ मध्ये ते ३३ ने कमी होऊन ९१३ झाले आणि २०११ च्या जनगणनेनुसार ते आणखी ३० ने कमी होऊन ते ८८३ एवढे झाले . मुलगी जन्माला येण्याचा हक्कच हिरावून घेतला जात असल्याची स्थिती आहे. आधुनिक तंत्रज्ञानाचा दुरुपयोग करून जन्माआधीच मुली मारल्या जात आहेत, ही बाब अतिशय गंभीर आहे. त्यामुळे भविष्यात अनेक सामाजिक अडचणी निर्माण होणार आहेत. या संदर्भात सर्वसामान्यांच्या मनात जनजागृती करण्याकरिता यशवंतराव चव्हाण सेंटरच्या कार्याध्यक्ष सुप्रिया सुळे यांच्या संकल्पनेतून आयोजित स्त्री भ्रूणहत्येविरोधात 'जागर हा जाणिवांचा, तुमच्या माझ्या लेकींचा...' हा उपक्रम आयोजित करण्यात आलेला आहे.
