• Yashwini Awards

• Awards Content:
  • वर्ष: 2024, पुरस्कार प्रकार: यशस्विनी क्रीडा प्रशिक्षक सन्मान, District: नाशिक

अभियांत्रिकी, वैद्यकीय यांसारख्या अनेक व्यावसायिक क्षेत्रांकडे आजकालच्या मुलांचा ओढा आहे. क्रीडा क्षेत्राकडे करिअरच्या दृष्टीने अजूनही विचार केला जात नाही. ग्रामीण भागात तर नाहीच नाही. नाशिक येथील रहिवासी श्रद्धा नलमवार यांनी डिफेन्स क्षेत्रातील पदव्युत्तर पदवी होऊन देखील क्रीडा प्रकारातील रुची जोपासली. ‘शिक्षण हा नेहमीच माझ्या करिअरचा आधार राहिला आहे.’ असे त्यांचे म्हणणे आहे.

श्रद्धा ताई केवळ प्रशिक्षकच नाही तर आंतरराष्ट्रीय नेमबाजी क्रीडा महासंघाच्या जज आणि प्रशिक्षकही आहेत. २०१३ पासून, श्रद्धाने विनर शूटिंग क्लब, क्रीडा प्रबोधिनी आणि SVJCT च्या स्पोर्ट्स अकादमीसह विविध प्रतिष्ठित संस्थांमध्ये प्रशिक्षक म्हणून कार्यरत आहेत.

श्रद्धा ताईंचे नेतृत्व कोचिंगच्या पलीकडे आहे. त्या मोनाली गोऱ्हे फाऊंडेशनच्या संचालिका, नाशिक येथील विनर शूटिंग क्लबच्या अध्यक्षा आणि नाशिकच्या जिल्हा नेमबाजी क्रीडा संघटनेच्या सरचिटणीस आहेत.

श्रद्धा यांनी केलेल्या कामाची दखल घेत त्यांना अनेक पुरस्कारांनी गौरविण्यात आले आहे. शिवछत्रपती राज्य क्रीडा पुरस्कारासह अनेक पुरस्कार त्यांना मिळाले आहेत. त्या भारतीय नेमबाजी पथकाचा भाग होत्या तसेच त्यांनी राष्ट्रीय खेळ आणि चॅम्पियनशिपमध्ये अनेक पदके जिंकली आहेत. निष्णात शुटर अंजली भागवत या त्यांच्याच विद्यार्थिनी आहेत, हे आवर्जून नमूद करायला हवे.

श्रद्धा यांच्या सारख्या प्रशिक्षकांमुळे भारताच्या नेमबाजीचे भविष्य खूप चांगले आहे, असे म्हटले तर वावगे ठरणार नाही.

श्रद्धा नलमवार यांच्या प्रशिक्षणामुळे आपल्या भारतासाठी अनेक चांगले खेळाडू निर्माण व्हावेत या सदिच्छा. श्रद्धा नलमवार यांना यशवंतराव चव्हाण सेंटरचा ‘यशस्विनी क्रीडा प्रशिक्षक सन्मान २०२४’ देताना आम्हाला अतिशय आनंद होत आहे.

• Yashwini Awards

• Awards Content:
  • वर्ष: 2024, पुरस्कार प्रकार: यशस्विनी पत्रकारिता सन्मान, District: मुंबई

गेली ३४ वर्षे पत्रकारितेच्या क्षेत्रात चौफेर मुशाफिरी करणाऱ्या संध्या नरे-पवार सध्या नवशक्ति दैनिकात फिचर एडिटर म्हणून काम करत आहे. सर्वसामान्य माणूस, शेतकरी, महिला व त्यांचे प्रश्न हे त्यांच्या पत्रकारितेचे कायम सूत्र राहिले आहे. समाजातील वंचित- उपेक्षित घटकांसाठी त्या सातत्याने लिखाण करतात. आपल्या संशोधनपर लेखातून त्यांनी समाजातील विविध विषय हाताळले आहेत, अनेक प्रश्न तडीस नेले.

१९९० पासून त्यांनी त्यांच्या पत्रकारितेस सुरुवात केली. ११९३ पासून ते २०१६ पर्यंत साप्ताहिक चित्रलेखा मध्ये तब्बल २३ वर्षे काम केले. महाराष्ट्रातील वेगवेगळ्या दैनिकांमध्ये त्यांची सदरे प्रसिद्ध झाली आहेत. ‘डाकिन’, ‘तिची भाकरी कोणी चोरली?’ ही त्यांची गाजलेली पुस्तके ! या पुस्तकांना अनेक पुरस्कार देखील मिळाले आहेत.

समाजातील वंचित घटकाला पत्रकारितेच्या मुख्य प्रवाहात आणण्यासाठी संध्या ताई भरीव कामगिरी करीत आहेत. समाजातील विधायक बाजू दाखवत असताना प्रस्थापित यंत्रणेला जाब विचारणे हेच पत्रकाराचे काम असते, हे समाजभान त्यांच्या कार्यातून सातत्याने दिसते. त्यांच्या योगदानाची दखल घेत त्यांना विविध पुरस्कारांनी सन्मानित करण्यात आले आहे. राष्ट्रीय पातळीवरचा ‘लाडली मिडिया अवार्ड’, मुंबई मराठी पत्रकार संघटनेचा ‘पद्मश्री यमुनाबाई खाडिलकर पुरस्कार’, महाराष्ट्र अंधश्रद्धा निर्मुलन समितीचा ‘सुधारककार गोपाळ गणेश आगरकर पुरस्कार’ असे अनेक पुरस्कार त्यांना मिळाले आहेत.

समाजातील शेवटचा माणूस हा पत्रकारितेचा केंद्रबिंदू असायला हवा हे ब्रीद कामय जोपासणाऱ्या संध्या नरे-पवार यांना यशवंतराव चव्हाण सेंटरचा ‘यशस्विनी पत्रकारिता सन्मान २०२४’ देताना आम्हाला अतिशय आनंद होत आहे.

• Yashwini Awards

• Awards Content:
  • वर्ष: 2024, पुरस्कार प्रकार: यशस्विनी कृषी सन्मान, District: हिंगोली

घरच्यांना शिक्षणाचा खर्च परवडत नाही म्हणून कलावती ताईंचे शिक्षण खूप लवकर थांबल. फक्त सातवी पर्यंतचं शिक्षण ! वयाच्या सोळाव्या वर्षी त्याचं लग्न झालं. दोन मुली, एक मुलगा असा त्यांचा परिवार. मोठ्या मुलीच्या लग्नासाठी नवऱ्याने सावकाराकडून कर्ज घेतले. त्यानंतर लहान मुलीच्या आजारासाठी कर्ज काढले, शेतीच्या खर्चासाठी कर्ज काढले. हा कर्जाचा आणि व्याजाचा डोंगर वाढतच गेला. आणि त्यांच्या नवऱ्याने आत्महत्या केली. घराची आणि शेतीची संपूर्ण जबाबदारी कलावती ताईंच्या वर आली. त्यांच्या नवऱ्याची ‘शेतकरी आत्महत्या’ होती हे सरकार मान्य करत नव्हते. त्यांच्या नवऱ्याने केलेली आत्महत्या ही शेतकरी आत्महत्या होती, हे सरकारी दरबारी पटवून देण्यासाठी त्यांनी अनेक चपला झिजवल्या. शेवटी ‘मकाम’ या संस्थेमुळे त्यांचा तो प्रश्न मार्गी लागला. स्वत:चा प्रश्न सोडवत असताना त्यांना इतर विधवा महिलांचे प्रश्न प्रकर्षाने कळू लागले. कालांतराने अनेक विधवा महिलांचे प्रश्न त्या पुढाकार घेऊन सोडवू लागल्या. त्यांचे नेतृत्व सगळ्यांना आवडू लागले होते.

या सर्व महिला आर्थिक दृष्ट्या सक्षम व्हाव्या, असे त्यांना वाटत होते. त्यामध्ये प्रामुख्याने शेतकरी महिला अधिक होत्या. कलावती ताईंच्या पुढाकाराने एका महिला बचत गटाची सुरुवात झाली. या बचत गटाचे वेगळेपण असे की यामध्ये सगळ्या शेतकरी विधवा महिला आहेत. या महिला एकमेकींच्या शेतात आळीपाळीने काम करतात.

मकाम तर्फे महाराष्ट्रातील ६ जिल्ह्यांमध्ये पर्यावरणस्नेही शेतीचा प्रयोग चालू आहे. त्यामध्ये कलावती ताईंचा हिंगोली जिल्हा देखील येतो. २०२१ पासून कलावती ताई या प्रयोगात सहभागी झाल्या आहेत. फक्त एकट्याच त्या सहभागी न होता बचत गटातील महिलांना देखील सामावून घेतले आहे.

शेती आणि माती यांची सेवा करणाऱ्या कलावती यांना यशवंतराव चव्हाण सेंटरचा ‘यशस्विनी कृषी सन्मान २०२४’ देताना आम्हाला अतिशय आनंद होत आहे.

• Yashwini Awards

• Awards Content:
  • वर्ष: 2024, पुरस्कार प्रकार: यशस्विनी सामाजिक सन्मान, District: बीड

आधुनिक युगात महिला शिकली व स्वावलंबी झालेली असली तरी देखील महिलांवरील अन्याय व अत्याचार अद्याप थांबलेले नाहीत. महिलांवरील अत्याचाराचा टक्का हा आजही बऱ्यापैकी आहेच. देशपातळीपासून ते ग्रामपंचायतीपर्यंत महिलांना सक्षम करण्यासाठी उपाययोजना करणे आवश्यक आहे. यासाठी विविध संघटना काम देखील करत आहेत. या संस्थांपैकी एक संस्था म्हणजे कोरो एकल महिला संघटना. या संस्थेच्या संस्थापिका आहेत रुक्मिणी नागापुरे.

गेल्या ९ वर्षांपासून महिलांना भेडसावणाऱ्या अनेक प्रश्नांवर त्या सातत्याने कार्यरत आहेत. सामाजिक, सांस्कृतिक, आरोग्य, आर्थिक या विषयांवर अविरत त्यांचे काम चालू आहे. समाजातील महिलांना सामावून घेत समाजातील अनिष्ट प्रथा बंद करण्यासाठी त्यांचे कमालीचे प्रयत्न चालू आहेत.

कोरो एकल महिला संघटना ही महिलांचे आरोग्य, त्यांचा रोजगार, महिलांचे राजकिय अस्तित्व, समाजातील अनिष्ट रुढी परंपरांना यांना छेद देणे तसेच महिलांना विविध हक्क व अधिकार प्राप्त होण्यासाठी व महिलांना समाजात सन्मानाची वागणूक मिळावी यासाठी ही संघटना काम करते. समाजात वावरताना आपणास एकल महिला मोठ्या संख्येने समोर दिसत आहेत. विधवा, परित्यक्ता, घटस्फोट झालेल्या, पतीला सोडलेल्या, पतीने सोडलेल्या, अपंग, प्रौढ कुमारी या प्रकारच्या एकूण ६० टक्के महिलांचा समावेश यामध्ये होतो. रुक्मिणी यांनी एकल महिलांचे संघटन करून त्यांना समाजात सन्मानाचे स्थान मिळवून दिले आहे, असे म्हणाले तर वावगं ठरणार नाही. एकल महिलांचे अर्धवट शिक्षण पूर्ण करून देण्यास त्यांनी मदत केली तसेच रोजगार उपलब्ध व्हावा म्हणून विविध उद्योग देखील त्यांनी सुरु केले आहेत.

रुक्मिणी नागपुरे यांच्या कार्याची भरभराट व्हावी, या सदिच्छा. रुक्मिणी नागपुरे यांना यशवंतराव चव्हाण सेंटरचा ‘यशस्विनी सामाजिक सन्मान २०२४’ देताना आम्हाला अतिशय आनंद होत आहे.